Ziekenhuisapotheker: 'Kort en intensief hydreren bij cisplatine gunstiger dan lang'

Bij het per infuus toedienen van het chemotherapeuticum cisplatine, kan worden volstaan met veel kortere hydratie vooraf en achteraf dan tot nog toe de praktijk is in vrijwel alle Nederlandse ziekenhuizen. Een lang hydratieschema hangt zelfs samen met méér nierschade, terwijl het vochtinfuus juist bedoeld is om het verlies van nierfunctie tegen te gaan.

Dit blijkt uit het onderzoek 'Is er verschil in nefrotoxiciteit door cisplatine na een kort en lang hydratieschema bij niet-kleincellig longcarcinoompatiënten? (HYCIS-XL)', waarmee Kelly Niggebrugge-Mentink haar opleiding tot ziekenhuisapotheker heeft afgerond in het Albert Schweitzer ziekenhuis.

Gunstiger
De gewoonte in vrijwel alle ziekenhuizen is lange hydratie. Zo ontvangt de patiënt die behandeld wordt in het Albert Schweitzer ziekenhuis één liter vocht gedurende vier uur vóór en drie liter vocht gedurende twaalf uur na toediening van het chemotherapeuticum. Uit het onderzoek van Niggebrugge en collega’s blijkt dat hydratie gedurende twee uur voor en twee uur na, met een totaal van twee liter, gunstiger is. “Lange tijd is aangenomen dat meer hydreren beter is voor de nieren. Zo luidt ook het advies van de fabrikant bij het gebruik van cisplatine. Uit pilotstudies bleek eerder al dat dit mogelijk anders zou kunnen liggen. Dit is nu in een grotere onderzoeksopzet bevestigd, tegen de gevestigde inzichten in.”

Kelly Niggebrugge-Mentink: ‘Bij lange hydratie blijkt in hogere mate sprake van verlies van nierfunctie bij de patiënten.’

Data-analyse 
Niggebrugge vroeg eerst bij veertig ziekenhuizen de hydratieschema’s voor cisplatine op. “Er bleek weinig consensus te bestaan. Zelfs binnen één ziekenhuis konden meerdere schema’s in gebruik zijn. Uiteindelijk heb ik in twee ziekenhuizen, waarvan het ene korte hydratie toepast en het andere lange hydratie, een retrospectieve data-analyse verricht. Bij de lange hydratie bleek in hogere mate sprake van verlies van nierfunctie bij de patiënten.”

Geen opname
Kort en intensief hydreren is gunstiger, concludeert de ziekenhuisapotheker in haar onderzoek. Niggebrugge: “Dat is niet alleen gunstiger voor de nierfunctie en dus voor de gezondheid van de patiënt; het is voor hem of haar ook minder belastend. Er is immers geen opname meer nodig in de nacht na de behandeling met cisplatine. Hierdoor wordt ook nog doelmatiger gebruik gemaakt van de bed- en personele capaciteit van het ziekenhuis, wat momenteel relevant is gezien het tekort daaraan.”

Landelijk
In het Albert Schweitzer ziekenhuis, waar Niggebrugge haar opleiding afrondde, zijn op basis van haar onderzoeksresultaten wijzigingen in gang gezet om korter te hydrateren bij patiënten die cisplatine krijgen. Zij hoopt dat via de ziekenhuisapothekers landelijk kan worden toegewerkt naar het overal inkorten van de hydratieschema’s bij het gebruik van dit chemotherapeuticum.