Onderschat een beroerte niet: het is een spoedgeval

Op 14 mei is het de Europese Dag van de Beroerte. Op deze dag wordt extra aandacht gevraagd voor het herkennen van en omgaan met een beroerte. In 2022 was een beroerte doodsoorzaak nummer drie in Nederland. Per dag overlijden er in ons land zo’n 25 mensen aan.

Een beroerte (ook vaak CVA genoemd, cerebrovasculair accident) is een hart- en vaatziekte. Bij een beroerte is een bloedvat in de hersenen geblokkeerd (herseninfarct) of kapotgegaan (hersenbloeding). Dit vereist onmiddellijke herkenning en behandeling. Twijfel dus niet, maar bel direct 112 bij één of meer van de verschijnselen die verderop in dit verhaal beschreven staan.

Ageeth van Zuylen, maakte in 2013 de eerste keer een beroerte door: “Ik had flinke migraine en last van mijn nek. In eerste instantie werd gedacht aan clusterhoofdpijn en kreeg ik paracetamol. Ze zeiden dat ik opeens erg begon te gillen, maar ik dacht dat ik aan het huilen was, want op dat moment viel mijn arm naar beneden en voor de rest weet ik erg weinig."

Mond, spraak, arm: beroertealarm!
De meest ervaren klachten bij een beroerte zijn een scheve mond, verwarde spraak en een lamme arm. Maar er zijn ook andere signalen, zoals minder kracht of een verdoofd gevoel in een been, minder goed kunnen zien of dubbelzien en evenwichtsproblemen. Bij dergelijke klachten is het heel belangrijk om direct 112 te bellen, ook bij twijfel!

Ageeth: “Doordat er door mijn collega’s snel gehandeld is tijdens mijn herseninfarct ben ik er eigenlijk goed vanaf gekomen. Als ze dat niet hadden gedaan en ik niet bijtijds op de SEH terecht was gekomen, dan had ik waarschijnlijk een verlamde rechterarm gehad en kon ik waarschijnlijk ook niet meer echt praten.”

'Time is brain'
Waarom is het zo belangrijk om direct 112 te bellen? Patiënten met een beroerte hebben een betere kans op herstel als zij snel na het begin van de klachten de juiste zorg krijgen. Hoe sneller de behandeling begint, des te meer hersenweefsel blijft er gespaard: time is brain! Minder schade betekent minder (blijvende) klachten. Een beroerte is dus een spoedgeval. De 112-meldkamer kan een inschatting maken van de ernst en indien nodig een ambulance sturen. Twijfel niet, maar bel. 

Ageeth: - “Mijn karakter is heel erg veranderd. Ik was vroeger erg aanwezig. Ik maakte veel woordgrapjes, heel ad rem. Dat heb ik niet meer. Ik kan ook erg boos op mezelf worden. Dat is denk ik wel vervelend voor de omgeving, omdat ze niet weten waarom je dat doet. Aan mij zie je niks. Dat is aan de ene kant fijn, ik kan nog gewoon bewegen. Aan de andere kant is het weleens vervelend dat mensen niet in de gaten hebben wat het allemaal met mij doet.”

Is een beroerte te voorkomen?
Door gezond te leven, is de kans op een beroerte te verkleinen.

• Rook niet, dat is erg slecht voor de bloedvaten
• Drink niet te veel alcohol en liever niet dagelijks
• Bij overgewicht: probeer af te vallen
• Beweeg voldoende, tenminste een halfuur per dag. Kleine inspanningen zijn al voldoende: neem de trap, of de fiets
• Probeer stress te voorkomen, want stress verhoogt de bloeddruk

(Foto: Shutterstock.)

Revalidatie
Of de klachten na een beroerte verdwijnen en hoe snel dit gebeurt, is per persoon verschillend en afhankelijk van de schade in de hersenen. Soms blijven helemaal geen restverschijnselen over. Revalidatie kan het herstel ondersteunen en de patiënt leren om te gaan met de gevolgen van de beroerte. Het doel is dat iemand zijn of haar leven van voor de beroerte zo veel mogelijk weer kan oppakken: fysiek, sociaal en emotioneel. 

CVA-keten Zuid-Holland Zuid
De impact van een beroerte is groot. Dit geldt zowel voor patiënten als voor hun naasten. Zij hebben vaak veel vragen. Daarom is het belangrijk dat patiënten en hun naasten na de beroerte goede begeleiding krijgen, zowel tijdens de revalidatiefase als thuis. In de regio Zuid-Holland- Zuid werken verschillende organisaties in de CVA-keten met elkaar samen om de diagnostiek, behandeling en nazorg voor patiënten na een beroerte zo goed mogelijk te organiseren.

In deze brochure leest u meer over de CVA-keten.